قصد داريم  به يکي ديگر از آياتي که علماي احناف مشروعيت توسل را از آن آيه ذکر کرده اند اشاره کنيم.

اين آيه، آيه  89 سوره بقره است

وَلَمَّا جَاءَهُمْ كِتَابٌ مِنْ عِنْدِ اللَّهِ مُصَدِّقٌ لِمَا مَعَهُمْ وَكَانُوا مِنْ قَبْلُ يسْتَفْتِحُونَ عَلَي الَّذِينَ كَفَرُوا فَلَمَّا جَاءَهُمْ مَا عَرَفُوا كَفَرُوا بِهِ فَلَعْنَةُ اللَّهِ عَلَي الْكَافِرِينَ

و هنگامي كه از طرف خداوند، كتابي براي آنها آمد كه موافق نشانه هايي بود كه با خود داشتند، و پيش از اين، به خود نويد پيروزي بر كافران مي دادند (كه با كمك آن، بر دشمنان پيروز گردند.) با اين همه، هنگامي كه اين كتاب، و پيامبري را كه از قبل شناخته بودند نزد آنها آمد، به او كافر شدند؛ لعنت خدا بر كافران باد!

البقرة(89)

علماي حنفي در ذيل آيه تصريح داشتند جواز توسل به رسول الله را چه در زمان حيات و چه در بعد رحلت.

 

استدلال مولوي عبدالرحمن سربازي به آيه89 سوره بقره در مشروعيت توسل

يکي از بزرگترين علماي اهل سنت منطقه چابهار و بوچستان، مولوي عبدالرحمن سربازي است که نوشته هاي وي در ميان جامعه علمي اهل تسنن از اهميت بسزايي برخوردار مي باشد.

وي رفع شبهات وهابيت و غير مقلدين تلاش زيادي داشته و جزو منتقدين فعال، تفکر سلفي وهابي است.

عبدالرحمن چابهاري يکي  ديگر از علماي حنفي مي باشد که در پي اثبات  توسل و مشروعيت آن در تاليفات خويش از آيه 89 سوره بقره به مانند برادر خودشان مفتي محمد عمر سربازي استفاده کرده است.

 وي در تفسير اين آيه چنين نوشته است:

((توسل به ذوات صالحه اي که وفات نموده ودر ميان ما نيستند:

توسل به ذوات صالحه اي که وفات نموده ودرميان ما نيستند، نزد بعضي ناجايز است.اما نظر اتفاقي علماي ديوبند که مورد تاييد علماي برجسته ي چهارمذهب اهل سنت و جماعت نيز هست ،برجواز آن است.

برخي از دلايل مجوزين به قرار ذيل است:...يستفتحون از مصدر استفتاح است که يکي از معاني آن کمک خواستن است....علامه آلوسي مي فرمايد: نزلت في بني قريظة والنضير كانوا يستفتحون على الأوس والخزرج برسول الله صلى الله تعالى عليه وسلم قبل مبعثه قاله إبن عباس رضي الله تعالى عنهما وقتادة.

(حضرت عبدالله بن عباس رضي الله عنهما وحضرت قتاده در تفسير اين آيه مي فرمايند: قبل از بعثت آن حضرت صلي الله عليه وسلم کفار بنوقريظه وبنونضير براي پيروزي در برابر قبايل أوس وخزرج به توسل به آن حضرت صلي الله عليه وسلم دعا مي کردند واين گونه مي گفتند: اللهم إنا نسألك بحق نبيك الذي وعدتنا أن تبعثه في آخر الزمان أن تنصرنا اليوم على عدونا فينصرون.

يعني خدايا از تو به حق پيامبري که به ما وعده ي بعثت او در آخرالزمان را داده اي مي خواهيم امروز ما را بر دشمن مان پيروز بگرداني،آنگاه پيروز مي شدند.(يعني دعاي شان قبول وآن ها غلبه مي يافتند)

شيخ الاسلام مولانا (شبيراحمد خاقاني) در فوايد اين آيه مي نويسد:قبل از نزول قرآن، هنگامي که يهود در مقابل کفار مغلوب مي شدند،از خدا مي خواستند که به طفيل نبي آخرالزمان وکتابي که بر او نازل خواهد شد،آنان را ياري نمايد.

ملاحظه فرماييد زماني که رسول خدا صلي الله عليه وسلم مبعوث نشده بود،آن وقت نيز اهل کتاب با توسل به وي دعا نموده وپيروز مي شدند.وخداوند بعد از بيان اين واقعه در هيچ جا از قرآن آن را رد ننمودند.پس در جواز اين گونه توسل مجال هيچ شبهه اي باقي نمي ماند.چنان که علماي اصول تصريح نموده اند...يعني:احکام اديان گذشته را زماني که خداوند يا پيامبرش بدون انکار براي ما حکايت کنند،به عنوان احکام اسلام بر ما لازم خواهند بود....لذا وقتي خداوند متعال جريان توسل يهود به آن حضرت صلي الله عليه وسلم را بدون انکار بيان نموده است معلوم مي شود که اين عمل جايز است،ورنه حتما خداوند صراحتا يا دلالتا آن را رد مي کرد.))

شمشير خالد بر گردن مالد مولوی عبدالرحمن سربازي صفحه202

 

 

 

 

 

چنانچه ملاحظه نموديد عبدالرحمن سربازي هم در کنار بيان عقيده خويش در مشروعيت توسل از اين آيه نظر ديگر بزرگان را هم ذکر کرده است که اين مسئله ثابت مي نمايد تفسير وي همان تفسير علماي احناف گذشته مي باشد و آنان هم از اين آيه همين برداشت و تفسير را داشته اند که در جواز توسل هيچ شک و شبهه اي وجود ندارد و همانگونه که قبل از تولد پيامبر(ص) مي شود به ايشان متوسل شد چرا بعد از رحلت ايشان توسل به حضرت جايز نباشد؟

 

خادم کوچک اهلبيت

علي شريفي