يکي از آياتي  که براي رد توسل و گرفتن وسيله توسط وهابیان استدلال مي شود، همین آیه "ایاک نعبد و ایاک نستعین" می باشد، آنان مدعي هستند طبق اين آيه خداوند مي فرمايد فقط من را پرستش کنيد و فقط از من کمک بخواهيد، پس در نتيجه توسل باطل است.

جواب به اين شبهه از سوی علمای اهل سنت:

نکته اول: باز هم اين سخن وهابيان نشان از جهالت آنان مي باشد زيرا اگر ما اين مطلب را اينگونه که آنان مدعي هستند قبول کنيم هر نوع کمک گرفتن ممنوع و شرک مي باشد و ما حتي از زنده هم حق درخواست کمک نداريم،چه کسي هست که چنين سخن مضحکي را قبول کند،پس قطعا اين سخن باطل است.

اما پاسخ صحيح و تفسير اين آيه از سوی علمای اهل سنت چيست؟

مفتي محمد شفيع عثماني در تفسیر این آیه نوشته است:

((پس خواستن دعا و استغاثه از خدا به وسيله نبي يا ولي با آن منافات ندارد...

تشريح استعانت و تحقيق در مساله توسل

اياک نعبد و اياک نستعين

در يکي از جنگها آنحضرت صلى الله عليه وسلم مشتي ريگ بسوي سپاه دشمن پرت کرد که به قدرت خدا آن ريگها به چشم همه دشمنان اصابت کرد خداوند در اين رابطه فرمود:«تو نينداختي بلکه خدا انداخت.»

بديهي است که معجزه صادر شده از سوي پيامبر در حقيقت کار خدا مي باشد. همچنين زمانيکه قوم نوح عليه السلام باو گفتن: «اگر راست ميگويي عذابي را که ما را از آن ميترساني بياور» فرمود: «انما يا تيکم به الله إن شاء ،  يعني نازل کردن عذاب از آسمان بصورت معجزه کار من نيست؛ اگر خدا بخواهد، آن عذاب ميآيد. آنگاه شما نمي توانيد از آن فرار کنيد. همچنين قرآن در آيه ۱۱ سوره ابراهيم به گفته گروهي از پيامبران اشاره نموده ميفرمايد: «ماکان لنا ان نأتيكم بسلطان إلا بإذن الله» يعني صدور معجزه در اختيار ما نيست، و بدون خواست و مشيت الهي صورت نمي گيرد. پيامبر و ولي چنين اختياري ندارند که هر وقت هر چه را بخواهند بصورت معجزه يا کرامت نشان دهند. مشرکين در هر زمان از پيامبران و نيز از پيامبر اکرم معجزات خاصي مطالبه ميکردند، اما آنچه را که خدا مي خواست آشکار ميکرد و آنچه را که نمي خواست ظاهر نمي کرد.

سراسر قرآن مملو از اين گونه شهادت ها است براي بيشتر روشن شدن مطلب مثالي مي آوريم، فکر کنيد، در اطاقي نشسته ايد که روشني آن توسط لامپ برق و هواي آن توسط پنکه به شما ميرسد؛ آيا اين لامپ و پنکه در ايجاد روشني و هوارساني خودمختارند؟ خير زيرا آنها بوسيله اتصال به نيروگاه برق کار ميکنند و اگر لحظه اي اين اتصال قطع شود نه لامپ روشن ميماند و نه پنکه هوا ميرساند؛ چون در حقيقت کار لامپ و پنکه مستقل نيست؛ بلکه ارتباط مستقيم با برقي دارد که از نيروگاه دريافت ميکنند. پيامبران و اولياء و فرشتگان خدا نيز چنين وضعي دارند

 يعني در هر لحظه و هر کار خود محتاج خدا هستند. چون در سايه قدرت و مشيت اوست که هر کاري ايجاد ميگردد. اگر چه بروز آن مانند لامپ و پنکه توسط انبياء و اولياء صورت ميگيرد، از مثال فوق چنين بر ميآيد که اگر چه انبياء و اولياء در انجام امور فوق فاقد اختيارند با اين حال نمي توان منکر نقش آنها گرديد؛ زيرا همانطور که بدون لامپ و پنکه روشني و باد به شما نميرسد، بدون وجود انبياء و اولياء معجزه و کرامت هم بوقوع نمي پيوندد. در اينجا فقط يک اختلاف اساسي وجود دارد و آن اينکه با وجود جريان داشتن برق و اتصال آن، بدون لامپ و پنکه توليد روشني و باد طبيعتا غير ممکن بنظر ميرسد، اما در مورد معجزه و کرامت بايد گفت که حق تعالي قادر است بي واسطه و بدون پيامبر و ولي آن را متحقق سازد. ليکن سنت خدا بر اين اصلي استوار است که صدورآنها وابسته به وجود انبياء و اولياء باشد چرا که هدف از معجزه و امور خارق العاده نمي تواند چيزي غير از اين باشد، پس روشن شد که بايد اعتقاد داشت که همه امور در سايه قدرت و مشيت خدا انجام ميگيرد و نيز بايد به عظمت و ضرورت انبياء و اولياء اعتراف نمود وجودشان را لازم دانست؛ در غير اين صورت فرد از رضاي الهي و اطاعت از احکام او محروم خواهد ماند. همان طور که اگر کسي از لامپ و پنکه قدرداني نکند و آنها را ضايع گرداند از فيض روشني و هوا نيز محروم خواهد ماند. چون مردم بيشتر در مورد مسائل وسيله، استعانت و استمداد به اشکال بر ميخورند اميد است که تشريح مسائل فوق حقيقت را روشن کرده باشد. علاوه بر اين بايد بدانيم که وسيله قرار دادن انبياء و اولياء نه مطلقاً ممنوع بوده و نه مطلقاً جايز ميباشد، بلکه در همان سطحي است که شرح آن گذشت؛ يعني اگر کسي را مختار کل دانسته وسيله قرار دهيم، شرک و حرام است. ولي اگر فقط آنرا وسيله و دستاويز بدانيم جايز است. با وجود اين متاسفانه مشاهده ميشود که مردم در اينمورد گرفتار افراط و تفريط شده اند))

تفسیر معارف القرآن مفتی محمد شفیع عثمانی با ترجمه مولوی محمد یوسف حسین پور جلد1 صفحه115

 

 

بنابراین این شبهه وهابیت، پشتوانه علمی نداشته و نزد اهل سنت مردود می باشد.

خادم کوچک اهلبیت

علی شریفی